STREFA NAUCZYCIELA

Czym jest edukacja żywieniowo-kulinarna i dlaczego warto uczyć dzieci gotować?

Edukacja żywieniowo-kulinarna to połączenie przekazywania wiedzy teoretycznej dotyczącej zasad zdrowego odżywiania, sposobu komponowania diety, wiedzy dotyczącej tego w jaki sposób mądrze robić zakupy, ale i tego jak jedzenie wpływa na nasz organizm z praktycznymi zajęciami, dzięki którym dzieci zdobywają praktyczne umiejętności takie jak krojenie, siekanie, poznają sprzęty kuchenne, uczą się zasad higieny i pracy w kuchni.

Fundacja Szkoła na Widelcu od 2012 roku aktywnie działa na rzecz poprawy żywienia dzieci i młodzieży w Polsce. Jej pracownicy, ale również wolontariusze prowadzą zajęcia w szkołach w całej Polsce podczas których łączą warsztaty kulinarne z przekazywaniem wiedzy o zdrowym żywieniu. Przekonują przede wszystkim do jedzenia warzyw i owoców, pokazują w jaki sposób można przygotować smaczne danie w prosty sposób, ale i zachęcają dzieci do próbowania nowych smaków.

Od 2017 roku do działań fundacja zaprosiła wszystkie szkoły z całej Polski rozpoczynając program Dobrze Jemy ze Szkołą na Widelcu. W ramach programu przekazuje nauczycielom ze szkół podstawowych materiały edukacyjne opracowane we współpracy z pedagogami, dietetykami, metodykami, które pozwalają na prowadzenie w ciągu całego roku szkolnego zajęć teoretyczno-praktycznych z uczniami.

Widzimy, że kluczem do sukcesu nie jest jedynie przekazanie uczniom suchej wiedzy na temat tego w jaki sposób się odżywiać, ale zachęcenie ich do próbowania zdrowych posiłków poprzez całoroczne, regularne zajęcia z gotowania, o gotowaniu i z wykorzystaniem produktów spożywczych, do których chcemy ich zachęcić. Namawiamy nauczycieli do realizacji takich zajęć, ponieważ jesteśmy przekonani o ich skuteczności. Badania jasno wskazują na to, że wiedza, którą dzieci mogą wykorzystać w praktyce pozostaje w ich świadomości na dłużej, a taki sposób uczenia się jest po prostu efektywniejszy, nie mówiąc już o tym, że jest to po prostu fajna przygoda.

Katarzyna Woźnicka

Koordynator programu

Czym skorupka za młodu….

Od lat zmagamy się w Polsce z rosnącą nadwagą i otyłością wśród dzieci i młodzieży- według badań Instytutu Żywności i Żywienia to już co najmniej 22% dzieci ma nadwagę lub otyłość, ale w niektórych regionach, np. na Mazowszu, liczba ta sięga 32%. Liczba przedwczesnych zgonów związanych z chorobami dietozależnymi, takimi jak cukrzyca lub nadciśnienie jest zatrważająca- to już 145 000 osób rocznie. Dlaczego mino trendu na zdrowe odżywianie, rosnącej świadomości konsumenckiej i coraz większej oglądalności programów kulinarnych problem nie znika? Czy gotowanie jest fanaberią czy może podstawową umiejętnością pozwalającą nam na długie, zdrowe życie?

Nadwaga i otyłość oraz brak podstawowej wiedzy dotyczącej prawidłowego stylu życia to niestety rzeczywistość. Przykładem są między innymi dziecięce śniadaniówki przepełnione wysokoenergetycznymi przekąskami o niskiej wartości odżywczej. Edukacja żywieniowo-kulinarna to jeden z najlepszych kierunków działań, który może mieć realny wpływ na zmianę nawyków żywieniowych młodych pokoleń. Ważne, aby działania edukacyjne były przyjazne dzieciom, zawierały wiele aspektów praktycznych, zachęcały nauczycieli do działań praktycznych, prowadzenia warsztatów kulinarnych czy zakładania ogródków szkolnych wraz z uczniami.

Katarzyna Pieczyńska

Dietetyk z fundacji Szkoła na Widelcu

Równie istotne jest zaangażowanie rodziców. Codzienne spożywanie zbilansowanych i jednocześnie smacznych posiłków, jedzenie w przyjaznej atmosferze i o regularnych porach kształtuje w dzieciach prawidłowe zwyczaje żywieniowe na całe życie. Badania potwierdzają również, że wspólne gotowanie może korzystnie wpływać na poprawę czynników psychospołecznych, w tym preferencji, nawyków i zachowań żywieniowych. Gotowanie razem w szkole i w domu daje dużo radości, ale też wpływać może pozytywnie na zmianę nawyków żywieniowych i dlatego do odkrywania świata jedzenia poprzez praktykę zachęca Program „Dobrze jemy ze Szkołą na Widelcu”.

Żyjemy w przełomowych czasach. W obliczu zmian klimatycznych, kryzysu środowiskowego, epidemii otyłości i nadwagi w Polsce bardziej potrzeba rewolucji niż ewolucji żywieniowej. Może nawet bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Mamy na to twarde badania – kondycja zdrowotna Polaków, presja środowiskowa przemysłowego rolnictwa, transport żywności na wielkie odległości, zmiany klimatyczne, marnowanie żywności – to tylko kilka przykładów. Wierzę jednak, że fundamentem rozwoju i zmian w społeczeństwie jest dobra edukacja od najmłodszych lat. Żywność i żywienie stanowią fundament naszego zdrowia i bezpieczeństwa. Jestem przekonany, że dzięki realizacji zajęć z zakresu edukacji żywieniowo-kulinarnej w polskich szkołach możemy mieć realny wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo obecnych i przyszłych pokoleń. I jako Fundacja robimy wszystko co w naszej mocy, aby ta zmiana zaczęła się już dziś.

Grzegorz Łapanowski

Pomysłodawca i założyciel Fundacji Szkoła na Widelcu

„Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem”.

Im częściej coś ćwiczymy, tym lepiej się z tym czujemy. Tak samo jest z gotowaniem! Warto nauczyć dzieci przyrządzać nawet najprostsze posiłki i odkrywać z nimi ciekawy i zaskakujący świat smaków, tekstur, zapachów. Jeśli tego nie zrobimy, jest większe ryzyko, że potem będą wybierały to, co najłatwiejsze do przygotowania – sos ze słoika, hot doga z osiedlowego sklepu i pizzę z zamrażarki. Wspólne gotowanie z dziećmi niesie naprawdę wiele korzyści- uruchamia wszystkie zmysły, przełamuje barierę w kontakcie z tym, co nowe, może kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe, rozwija sprawność manualną, uczy odpowiedzialności i współpracy, daje poczucie sprawczości, wyrabia nawyk przestrzegania zasad higieny. Czyż nie są to umiejętności, które są szalenie ważne w życiu?

Jak zacząć gotować razem z dziećmi?

  • Przede wszystkim zacznij w momencie, kiedy masz luz w głowie i nie musisz nerwowo zerkać na zegarek czy telefon. Tylko wtedy będzie to dla wszystkich przyjemne.

  • Najlepiej gotować w ubraniach, których nie żal pobrudzić, albo założyć fartuchy.

  • Mile widziany jest plan, tak byście mieli do wykonania czynności dostosowane do wieku i umiejętności młodego kucharza albo młodej kucharki. Praktycznie w każdym przepisie jest coś, co może zrobić dziecko. Jego bezpieczeństwo stawiaj oczywiście zawsze na pierwszym miejscu, ale nie przesadzaj z wyręczaniem go przy wszystkich czynnościach, które uznasz za trudne.

  • Pokaż dziecku, że przy kuchence jest ciepło, a nawet gorąco, i trzeba uważać, żeby się nie oparzyć. Wytłumacz, że nóż jest ostry i można się nim skaleczyć, ale pamiętaj – nawet jeśli tak właśnie się stanie, to nie koniec świata. Kiedyś w końcu stać się musi. Zacznijcie naukę krojenia od plastikowego noża, potem przestawcie się na taki, którego używacie do drugiego dania. Kiedy dziecko będzie już gotowe, pozwól mu na krojenie nożem do jarzyn.

  • Nie przejmuj się, że ogórek czy pomidor są pokrojone w idealną kostkę – od czegoś przecież trzeba zacząć. Nie poprawiaj dziecka bezustannie, to w niczym nie pomoże, a może tylko zniechęcić młodego kucharza.

  • Asystuj i pozwól sobie asystować – to fajne, a dziecko poczuje się bardzo wyróżnione, pomagając w domowych obowiązkach. Pokaż, że doceniasz taką współpracę.

  • Asystuj i pozwól sobie asystować – to fajne, a dziecko poczuje się bardzo wyróżnione, pomagając w domowych obowiązkach. Pokaż, że doceniasz taką współpracę.

Warto spojrzeć na edukację szkolną oraz wychowanie w domu w sposób całościowy, jak na system komplementarnych uzupełniających się części, które razem mogą dać efekt synergii.

Do tego zachęca właśnie Fundacja Szkoła na Widelcu, która poznała wiele niesamowitych historii rewolucji żywieniowych na talerzach nauczycieli prowadzących program Dobrze Jemy, ale i rodziców, którzy zaczęli się interesować lepszym żywieniem zainspirowani materiałami, które dzieci przynosiły do domu ze szkoły.

Zapraszamy do korzystania z materiałów on-line
Zaloguj się

Program Dobrze Jemy jest realizowany dzięki wsparciu przez Partnerów – markom Tefal, Kaufland, Baziółka, Monini, Restaurant Week, które widzą potrzebę finansowania tak ważnych dla społeczeństwa inicjatyw i łączą siły, by program mógł dotrzeć do jak największej ilości dzieci w Polsce.

Patronat Honorowy nad IV edycją programu objęli: Ministerstwo Zdrowia, Minister Edukacji Narodowej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Główny Inspektorat Sanitarny, Polskie Stowarzyszenie Dietetyków, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej, Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi:

Jak mogę korzystać z materiałów?

Proszę się zalogować do Strefy Nauczyciela. Mogą Państwo drukować materiały, oglądać filmy, webinary bez ograniczeń. Prawa autorskie do wszystkich materiałów posiada Fundacja Szkoła na Widelcu.

Dla jakiej grupy wiekowej stworzone są materiały?

Dla dzieci klas 0-III.

Czy można się rejestrować do 5 edycji programu?

Nie, program w roku szkolnym 2021/2022 nie odbędzie się. Realizacja programu zostaje zawieszona.

Materiały edukacyjne w formie elektronicznej, te które mogą Państwo pobrać lub obejrzeć w Strefie Nauczyciela, będą cały czas dostępne, po zalogowaniu się na stronie programu. Będą mogli Państwo wykorzystywać je do prowadzenia zajęć bez ograniczeń.

Czy mogę dodać działanie na Mapę Działań?

Nie, w roku szkolnym 2021/2022 program jest zawieszony.

Czy mogę otrzymać materiały drukowane?

MAMY OSTATNIE MATERIAŁY DRUKOWANE z poprzedniej edycji – można je zamawiać po pokryciu kosztów wysyłki

Jeśli ktoś z Państwa chciałby otrzymać materiały drukowane z IV edycji (bieżącej) w celu wykorzystania ich w kolejnym roku, prosimy o taką informację na maila: k.woznicka@szkolanawidelcu.pl.

Mamy jeszcze komplety dla około kilkudziesięciu szkół, które możemy przekazać nieodpłatnie, jeśli pokryją Państwo koszty przesyłki, lub odbierzecie je osobiście z naszej siedziby w Warszawie.

Do kogo skierowany jest program?

Program skierowany jest do szkół podstawowych.

Kto może realizować program?

Program można realizować z uczniami w klasach 0 oraz I-III.

Kto może zarejestrować szkołę do udziału w programie?

Szkołę w programie może zarejestrować nauczyciel, za zgodą dyrektora szkoły.

Czy wszyscy zgłoszeni otrzymają materiały drukowane?

1800 pierwszych szkół, które wyślą zgłoszenie do Programu otrzyma na początku września 2020 za pośrednictwem firmy kurierskiej materiały drukowane do realizacji zajęć.

Co ze szkołami, które się zarejestrują za późno?

Szkoły, które nie zdążą się zarejestrować w limicie 1800 miejsc mogą w ciągu całego roku szkolnego zarejestrować się w programie i korzystać z materiałów dostępnych na stronie www.

Kiedy odbędzie się czwarta edycja?

Czwarta edycja programu trwa od 1 września 2020 roku do 20 czerwca 2021 roku

Jakie koszty ponosi szkoła?

Szkoła zgłoszona do programu nie ponosi żadnych kosztów finansowych związanych z udziałem w programie.

Czy szkoła musi raportować swoje działania?

Szkoły realizujące program prosimy Szkoły nie są zobligowane do przygotowania raportu z realizacji programu, są jedynie proszone o pomoc w tworzeniu Mapy Działań Szkół, gdzie placówka może umieścić zdjęcia i/lub relacje ze zrealizowanych zajęć.

Czy są jakieś bonusy dla szkół?

Szkoły, które otrzymały materiały drukowane bądź pobrały je ze strony i zrealizowały minimum 2 lekcje ze scenariuszy mogą wziąć udział w konkursie, którego główną nagrodą są warsztaty kulinarne w placówce, oraz upominki od Partnerów Programu.

Skąd nauczyciele mogą czerpać inspiracje?

Nauczyciele raz na dwa tygodnie otrzymują newsletter od organizatorów z dodatkowymi materiałami edukacyjnymi i aktualnościami związanymi z programem. Jeśli jesteś zarejestrowany a nie otrzymujesz e-maili sprawdź spam lub napisz do nas na program@szkolanawidelcu.pl.

Dlaczego nie otrzymałem informacji zwrotnej o rejestracji szkoły?

  1. Jeśli zarejestrowałeś szkołę, a nie otrzymałeś informacji zwrotnej o przyjęciu do programu napisz do nas na program@szkolanawidelcu.pl lub zadzwoń pod nr telefonu 694-441-485- chętnie pomożemy ci dokończyć proces rejestracji.
Strefa nauczyciela